Met terugwerkende kracht gefeliciteerd met de geboorte van enorme Europese duimschroeven

`

Er was eens. In januari 2005 kwam ze ter wereld, het European Trading System (ETS). Geboren als onschuldig vehikel om langzaamaan inzicht en grip te krijgen op CO2 uitstoot. Wij lagen nog allemaal rustig te slapen en dat zou nog een tijdje zo blijven. Ze groeide op met krampjes, buikpijn en af en toe een opleving. Eind 2007 was ze totaal niks waard om halverwege 2008 misschien wel de beste tijd uit haar jeugd te hebben (het was toen overigens tijd voor het Europees Kampioenschap voetbal in Oostenrijk en Zwitserland om alvast in de sfeer te komen). Aan het einde van haar onschuldige jaren begon de ETS echt los te komen, met op haar 18e verjaardag de op een na hoogste stand ooit. Daarna is ze wat terug gevallen maar maakt u zich geen zorgen, deze dame gaat nog flink wat impact maken in de komende jaren.

Waar gaat dit in vredesnaam over?

Nou het zit zo: Er bestaat in Europa een Cap en Trade index voor CO2 certificaten. De Cap bepaald de bovengrens van het aantal, waarna de trade ontstaat voor zij die certificaten nodig hebben. Naarmate de Cap wordt gereduceerd en bedrijven niet verduurzamen wordt de trade prijs hoger. Zo hoog dat verduurzamen op termijn goedkoper is dan certificaten inkopen. Dit mechanisme heet ETS.

Tot nu toe vrij onschuldig. Onschuldig omdat het de grote bedrijven aan gaat die veel CO2 uitstoten, maar niet Jan Modaal met een benzine auto en een gasketel.

Daar komt verandering in.

In 2025 wordt de ETS2 namelijk geïntroduceerd. Noem het: Duimschroeven voor particulieren. Bij effectief beleid na twee jaar monitoren moet er namelijk betaald worden voor de CO2 die een particulier uitstoot. Niet met een blauwe envelop, maar gewoon bij de pomp. De WUR rekende ons voor dat het dubbeltjes werk is, helaas wel dubbeltjeswerk per liter benzine of per m3 gas.

ETS is volwassen geworden en ze blijkt dus een broertje te hebben, ETS2. Waar ze zelf nogal rustig begon, gratis rechten weggaf en gestaag gestegen is, lijkt het broertje sneller volwassen te worden. Geen gratis rechten, een beperkte prijs voor drie jaar en de rest is marktwerking. Marktwerking die voor elke lease auto, voor elke tankpas, voor elke woning die onder ETS2 valt gevolgen zal hebben.

Nu heb ik er zelf niet heel veel last van, ik rijd elektrisch en heb een all-electric huis uit 1980. Maar mocht je je nu afvragen of dat hele elektrische gedoe dan geen CO2 uitstoot, hoeveel dat dan is en mocht je dan ook nog onweerlegbare eigen feiten hebben die anders zijn dan de menigte gelooft, dan heb ik een tip voor je:

Pas je aan.

Niet omdat je er wel of niet in gelooft, maar omdat het Europees beleid is, waar begin dit jaar ook in Nederland een start mee is gemaakt voor de implementatie. Je gaat er simpelweg voor betalen welke politieke wind er dan ook mag waaien.

Ben ik voor? Jazeker! Zie ik het als het zoveelste trucje of de zoveelste verplichting? Zeker niet! De geboorte van ETS was immers al in 2005 en net toen ze volwassen werd (in 2023) is ETS2 aangenomen. 

Ik stel daarom voor dat we niet kinderachtig doen en zelf wat volwassenheid gaan tonen. Je voelt de duimschroeven anders vanzelf.